Soomaaliya kama jirto Dowlad awood u leh in ay sugto amniga dalka gaar ahaan caasimadda ama ka hortagi karta qaraxyada Al Shabaab. 10 sano hadda soo socotana Soomaaliya kama dhalan karto dowlad damaanad qaadi karta amniga shacabkeeda.
Qaraxyadiina Muqdisho wey sii kordhayaan waxyeeladooda. 3 sano ee ugu danbeysey ugu yaraan 2 kun oo shacab ah ayaa qaraxyadda Al Shabaab ku dhintey qaar ka badana ku dhaawacantey oo qaarkood naafo ku noqdey. 14 Oktober 2017-kii Qaraxii Soobe ayaa ku geeriyootey dad kun qof ku dhow. Marka maxaa xal ah ?.Marba hadii aysan jirin dowlad sugi karta amniga shacabka, qaraxyadiina socdaan.
Soomaalidu waa bulsho qabali ah oo beel beel u degan. Inkastoo Muqdisho tahay caasimada Soomaaliya haddana reer baa u badan. Qaraxyadda iyo dilalka qorsheysan ee magaalada ka dhacayana beeshaa ayuu si gaar ah u saameynayaa. Marka soo ma haboono in dhibaatada Muqdisho ka jirta qaab qabiil in loo xaliyo. Xalka Soomaalida mar walba qaab qabiil baa loo xalin jirey marka walba oo xal kale loo waayo. Shirkii dib u heshiisiinta ee Carta 2000. 4.5 qaab qabiil baa lagu xaliyey mushkiladii dowlad la’aanta ee Soomaaliya oo ilaa iyo hadda awood qaybsiga qabiilada ayey ku dhisan tahay dowladnimadda Soomaaliya. Maxaa diidaya hadda in dhibaatada Al Shabaab qaab qabiil loo xaliyo.
Beesha Hawiye waxgaradkooda waa ku qasban yihiin in ay la hadlaan Al Shabaab runtana u sheegaan. Waa in Al Shabaab loo sheego in laba shey aysan isku heli karin, in ganacsatada Hawiye canshuur ka qaadaan islamarkaana ka layaan caruurtooda kana burburiyaan hantidooda. Waa In Al Shabaab laba mid soo gala la yiraahdo:
1- In magaalada ka dayaan qaraxyada sida ay doonaan kale ha u beegsadaan Dowladda.
2- haddii ay qaraxyadda ka joojin waayaan Muqdisho in la iclaamiye dagaal u dhaxeeya beesha Hawiye iyo Al Shabaab. Al Shabaab loola dagaalo sidii Al Qaacida ula dagaalleen qabiilladii Ciraaq deganaa kadib markii qaraxyada iyo dilalka qorsheysan ee arxan la’aanta ah ka dayn waayeen shacabka Ciraaq.
Al Shabaab habka keliya ee la’iskaga dhicin karo waa in loo wajahaa shidadooda hab qabiil. Qabiil walba oo Soomaaliyeed waa in uu mas’uul ka noqdo sugida amnigiisa inta la helayo dowlad Soomaaliyeed oo awood u leh sugida amniga shacabkeeda.
Waxgaradka Hawiye waa ku qasban yahay in ay kulmaan oo ka tashadaan sidii loo wajihi lahaa qaraxyadda Al Shabaab waa haddii ay nolol doonayaan. Haddii kale diyaar ha u noqdaan qarax joogta ah, tacsi joogta ah iyo geeri joogta ah. Caruurtii aad ku soo tacab beesheen si fudud ha loogu qarxiyo wadooyinka Muqdisho.
Ilyas Mohamud Hussein